Blog
Tags:
De harde waarheid: AI is niet intelligent
Waarom AI jouw problemen niet oplost (en wat wél werkt)
AI is al jaren een veelbesproken onderwerp, maar de term "intelligentie" kan misleidend zijn. Zelfs tech-experts van Apple hebben publiekelijk hun twijfels geuit over wat tegenwoordig als "AI" bestempeld wordt. Denk aan de "Apple Intelligence" op de nieuwste iPhones of aan systemen als ChatGPT, Claude en Gemini” indrukkend maar ze missen nog eigenschappen die wij als mensen associëren met échte intelligentie. Het grootste gemis? Het vermogen om echt te redeneren. Maar dat is niet alles. Waar echte intelligentie draait om leren, begrijpen, logisch denken én het omgaan met nieuwe, complexe situaties, blijft AI vooral sterk in herkennen van patronen en op basis daarvan voorspellen van uitkomsten.
En dat verschil? Dat is cruciaal voor iedereen die beslissingen neemt over IT – van managers tot CTO’s. Want als je AI verkeerd begrijpt, loop je grote risico’s.
AI is vooral goed in nadoen
De meeste AI-toepassingen die we vandaag gebruiken, zijn gebaseerd op Machine Learning (ML). Deze modellen worden getraind met enorme hoeveelheden data waarbij de relatie tussen invoer en uitvoer al bekend is. Op basis daarvan voorspellen ze bij nieuwe invoer welke uitvoer met de hoogste waarschijnlijkheid juist is. Simpel gezegd: ze voorspellen, maar ze begrijpen niet.
Populaire AI-tools zoals ChatGPT, zijn extreem complexe ML-modellen. Dankzij de gigantische hoeveelheden tekstdata kunnen ze verbluffend goed inschatten welke woorden jij waarschijnlijk wilt zien op basis van jouw prompt. Dat doen ze echter niet omdat ze ‘begrijpen’ wat je vraagt, maar omdat ze geleerd hebben dat als woorden A, B en C samen voorkomen, woord D meestal volgt. Het is net als de tekstvoorspelling op je telefoon, maar dan met hele zinnen of paragrafen bijvoorbeeld in plaats van enkele woorden. Het is een geavanceerd rekenproces, geen intelligentie.
Leren is beperkt tot wat mensen erin stoppen
Het leerproces van AI is volledig afhankelijk van de data die wij als mensen erin stoppen. AI leert niets zelf; het wordt gevoed met datasets die zorgvuldig door mensen zijn samengesteld en gelabeld. Dit betekent dat de kwaliteit, diversiteit en volledigheid van die data direct bepalen wat AI kan "leren." Wanneer de input eenzijdig, onvolledig of foutief is, zie je dat terug in de output.
Maar hier komt het echte verschil: AI mist de mogelijkheid om verder te denken dan wat het is aangeleerd; het kan geen nieuwe inzichten creëren of spontaan verbanden leggen die niet in de data aanwezig zijn. AI begrijpt niet wat het leert. Het herkent patronen in data, maar zonder enige context of betekenis. Dit is fundamenteel anders dan hoe mensen leren. Waar wij als mensen verbanden leggen, kennis uitbreiden en leren van onze fouten, kan AI alleen binnen het kader van zijn training opereren.
Creativiteit, nieuwsgierigheid en het vermogen om zelf de grenzen van kennis te verleggen is vooralsnog voorbehouden aan het menselijk brein. Het is uiteindelijk een spiegel van de informatie die wij erin stoppen, niets meer en niets minder.
AI kan niet redeneren
AI mist het vermogen om écht te redeneren. Waarom? Omdat het geen begrip heeft van de concepten achter de data waarmee het werkt. Waar menselijke redenatie gebaseerd is op logisch nadenken, verbanden leggen en context begrijpen, werkt AI uitsluitend met patronen die het heeft geleerd uit enorme datasets. Het kan een hoogstwaarschijnlijke uitkomst voorspellen, maar niet verklaren waarom die uitkomst juist is, noch alternatieven overwegen op basis van logica of morele overwegingen.
Daarnaast ontbreekt het AI aan de flexibiliteit om met onbekende situaties om te gaan. Redeneren vereist dat je kunt reflecteren, eerdere ervaringen kunt toepassen op nieuwe problemen en kritische vragen stelt. AI voert slechts berekeningen uit binnen de grenzen van de data en algoritmes waarmee het is getraind. Het is een krachtige tool voor herkenning en voorspelling, maar zonder een echt begrip van oorzaak en gevolg blijft redeneren buiten zijn bereik. En dat is een zeer belangrijk gegeven voor IT-managers en CIO’s.
Omgaan met onbekende situaties is nog aan mensen voorbehouden
AI kan niet omgaan met nieuwe en uitdagende situaties omdat het volledig afhankelijk is van de patronen die het heeft geleerd tijdens zijn training. Het opereert binnen de kaders van eerder verzamelde data en voorspelt uitkomsten op basis van wat het al heeft gezien. Wanneer een situatie zich voordoet die buiten deze kaders valt, ontbreekt het AI aan de flexibiliteit om zelfstandig nieuwe oplossingen te bedenken. Het heeft geen intuïtie, creativiteit of vermogen om onverwachte variabelen te interpreteren.
Voor IT-managers en CIO's betekent dit dat ze alert moeten zijn op de risico’s die ontstaan bij complexe systemen. In veel organisaties gebruiken programmeurs AI om code te genereren, maar ook daar gaat het vaak mis. Slecht gegenereerde code of incomplete datasets vergroten de kans op fouten en inefficiëntie, omdat AI de complexiteit niet kan doorgronden zoals een mens dat kan.
Daarnaast ontbreekt AI het vermogen om context te begrijpen, wat cruciaal is bij complexe of onbekende situaties. Waar mensen – en programmeurs in het bijzonder - de bredere implicaties en nuances van een probleem kunnen inschatten, blijft AI beperkt tot de data die het kent. Dit kan leiden tot fouten of ineffectieve beslissingen wanneer het geconfronteerd wordt met omstandigheden die niet in zijn trainingsdata voorkomen. Zonder begrip van oorzaak-gevolgrelaties of de grotere context kan AI niet anticiperen op veranderingen of adequaat reageren op onvoorziene uitdagingen.
Een ander belangrijk punt is dat AI niet kan leren van nieuwe situaties wanneer die zich voordoen. Waar mensen in real-time kunnen reflecteren, bijsturen en creatieve oplossingen bedenken, is AI afhankelijk van een hernieuwd trainingsproces om nieuwe kennis op te doen. Dit maakt het ongeschikt voor situaties waarin snelle, innovatieve of intuïtieve beslissingen nodig zijn. Juist daarom is het essentieel dat IT-managers en CIO’s AI inzetten als aanvulling op menselijke expertise, in plaats van er blind op te vertrouwen. AI is een krachtig hulpmiddel binnen bekende en gestructureerde kaders, maar het blijft beperkt in zijn vermogen om het onbekende te navigeren.
Zelfs de Turing test is geen bewijs meer
Het slagen voor een Turing-test bewijst niet dat een machine intelligentie is. Deze test meet namelijk alleen hoe goed een machine menselijke communicatie kan imiteren, niet of het werkelijk begrijpt wat het zegt. De Turing-test, bedacht door Alan Turing in 1950, bepaalt of een machine als intelligent kan worden beschouwd wanneer een menselijke gesprekspartner niet kan onderscheiden of hij met een mens of een machine communiceert. Moderne AI's zoals ChatGPT slagen soms glansrijk voor deze test maar dat komt puur door het herkennen en nabootsen van patronen uit enorme hoeveelheden tekstdata. Ze begrijpen de inhoud van het gesprek niet écht, hebben geen bewustzijn en missen de capaciteit voor abstracte redenatie, contextueel begrip of originele gedachten. Het is een illusie van intelligentie, geen bewijs ervan.
AI is niet intelligent, maar wel nuttig
AI is een uiterst waardevolle tool, mits het op de juiste manier wordt ingezet. Het kan enorme hoeveelheden data analyseren en patronen herkennen die voor mensen moeilijk of tijdrovend zouden zijn om te ontdekken. Dit maakt het ideaal voor taken zoals procesautomatisering, het signaleren en opsporen van afwijkingen en het verbeteren van efficiëntie in uiteenlopende sectoren.
Voor IT-managers betekent dit dat AI een krachtig hulpmiddel kan zijn, maar geen vervanging voor menselijke expertise.
Wanneer AI wordt gebruikt als aanvulling op menselijke expertise—en niet als vervanging ervan—kan het organisaties helpen betere beslissingen te nemen, kosten te besparen en innovatie te versnellen. Het vereist echter een scherp inzicht in de beperkingen van AI, zodat het niet wordt ingezet op plekken waar menselijk denken, creativiteit of strategische beslissingen nodig zijn.
Gebruik AI als 'Augmented Intelligence'
Augmented Intelligence - of zoals wij dat noemen Computer Aided Human Intelligenge - combineert het beste van Artificial Intelligence en menselijke capaciteiten om tot betere resultaten te komen. In plaats van te proberen menselijke intelligentie te vervangen, gebruikt Augmented Intelligence AI als een ondersteunend hulpmiddel om werk efficiënter en effectiever te maken.
Voor IT-managers biedt dit het beste van beide werelden: AI kan inzichten uit data opleveren, repetitieve taken automatiseren en aanbevelingen doen, terwijl mensen hun intuïtie, creativiteit en contextueel begrip kunnen toepassen. Die samenwerking leidt tot betere beslissingen, efficiëntere processen en innovatie, zonder dat je vastloopt in de beperkingen van AI.
Met Augmented Intelligence naar maximale cloudbesparingen
Bij Sciante gebruiken we Augmented Intelligence om complexe kostenstructuren, zoals cloudkosten, volledig inzichtelijk te maken en te optimaliseren. Door de kracht van Artificial Intelligence te combineren met menselijke expertise, sporen we verborgen inefficiënties op en realiseren we verborgen inefficiënties op en realiseren we kostenreducties van tientallen procenten.
Onze AI-tools analyseren grote hoeveelheden data en identificeren patronen die voor het oog vaak verborgen blijven. Onze specialisten vertalen deze inzichten vervolgens naar concrete, strategische acties die passen bij jouw organisatie. Voor IT-managers betekent dit directe besparingen én duurzame optimalisaties, zonder extra risico’s of werkdruk voor je team.
Maak nu een vrijblijvende afspraak en ontdek hoe we jouw cloud factuur met tientallen procenten omlaag brengen.