Blog
Het onzichtbare probleem dat je bedrijf afremt – het heet IT-performance …
Wanneer is software snel genoeg? Een serieuze vraag waarop iedere organisatie maar één antwoord zou moeten hebben. Want .. we zijn inmiddels 100% afhankelijk van digitale processen. Ook je fysieke processen – van productie tot logistiek, van klantcontact tot facturatie – draaien op de digitale ruggengraat van je organisatie. En die digitale wereld bepaalt niet alleen of je bedrijf draait, maar ook hoe snel. Hoe snel je medewerkers kunnen werken. Hoe snel je klanten geholpen worden. Hoe snel je kunt inspelen op nieuwe kansen.
Daarom is goede IT-performance geen luxe meer, maar een absolute basisbehoefte.
Toch gaan veel organisaties er blind van uit dat de software die ze kopen of (laten) bouwen ‘wel goed zal presteren’. Dat performance een vinkje is dat de leverancier vanzelf meeneemt. Maar dat blijkt meestal een kostbare aanname.
Want wat ís eigenlijk goede performance? Wanneer is snel snel genoeg? En: blijft die performance – die geaccepteerde snelheid - ook overeind als je organisatie groeit, als je gebruik verandert of als je software intensiever wordt gebruikt dan oorspronkelijk bedacht?
In de praktijk is performance vaak dé blinde vlek. Systemen die langzaam zijn, applicaties die haperen of wachttijden die oplopen worden vaak geaccepteerd – “zo werkt het nou eenmaal” – terwijl de schade aan productiviteit, klantbeleving en kosten fors kan zijn. Voor de duidelijkheid, “zo werkt het nou eenmaal” zijn vaak de woorden van de leverancier; de IT-organisatie zoekt verzuchtend naar de oplossing voor ‘hoe beter’.
In dit blog leggen we uit:
- wat goede performance eigenlijk is
- waarom veel moderne software daar niet aan voldoet
- hoe je ontdekt of jouw systemen je organisatie afremmen
- en wat er nodig is om performance wél structureel op orde te brengen én te houden
Want als performance je bottleneck blijkt, dan is optimaliseren geen IT-project meer – maar een groeiversneller. En dáár word je wel vrolijk van!
De gevoelstemperatuur van software: de beruchte 3-secondengrens
Nogmaals die vraag: wanneer is software ‘snel genoeg’? Het antwoord is simpel én genadeloos: als de gebruiker geen vertraging merkt. En die grens ligt veel lager dan we met z’n allen denken.
Uit UX-onderzoek is een tijd geleden al bekend geworden dat ons brein werkt met de machten van 10 – tijdsintervallen waarbij het gedrag en de aandacht van gebruikers fundamenteel veranderen:
- 0,1 seconde: voelt als instant. De gebruiker merkt geen vertraging. Alles onder deze drempel wordt ervaren als directe respons.
- 1 seconde: voelt nog steeds snel, maar de gebruiker merkt een lichte vertraging. Het systeem voelt niet meer ‘instant’, maar wél vlot.
- 3 seconden: dit is de kritieke grens. Wachten langer dan dit? Dan raakt de gebruiker afgeleid. De aandacht verslapt. Past niet in de machten van 10, maar wel een aangetoonde kritische grens. NB: voor millennials en generatie Z ligt deze grens zelfs op 2 seconden.
- 10 seconden: de gebruiker haakt mentaal af. Ze kijken weg, pakken hun telefoon of klikken op iets anders.
- 1 minuut: bij dit soort wachttijden is de interactie feitelijk kapot. Denk aan time-outs, herladen, of het volledig verlaten van het proces.
En deze getallen zijn niet zomaar wat UX-gebabbel. Bovenstaande opsomming geldt voor álle software met directe gebruikersinteractie: portals, webapps, mobiele apps, werkpleksoftware.
Waarom dit belangrijk is?
Omdat veel moderne software – zeker in de cloud – deze drempels fors overschrijdt. Dat gebeurt met 100% zekerheid als je schaalt, meer data gebruikt of meerdere systemen tegelijk aanspreekt.
Drie seconden lijkt kort, maar voor een gebruiker is het een eeuwigheid.
Laat je gebruikers langer wachten dan dat? Dan verlies je niet alleen aandacht, maar ook productiviteit, klanttevredenheid en uiteindelijk geld.
Performance begint dus niet bij 99,9% uptime. Het begint bij hoe snel je software is én dus voelt. En of die snelheid voldoende is om mensen in de juiste flow te houden.
Langzaam, duur en te laat – de stille schade van niet-interactieve software
Performance gaat niet alleen over klikkende gebruikers en trage schermen. Ook software zonder directe interactie heeft enorme impact op je organisatie. Het valt alleen minder op.
Neem het laden van een data warehouse. Dat gebeurt ’s nachts, zonder dat iemand er op zit te wachten. Toch maakt performance hier het verschil tussen ‘klaar om 6:00’ of ‘klaar om 10:30’. En die paar uurtjes vertraging? Die betekenen dat je je ochtendrapportages niet hebt. Of dat je beslissingen neemt op basis van verouderde data.
Of kijk naar orderverwerking. Als de backend-systemen traag draaien, lopen fysieke processen vertraging op. Bestellingen die een dag te laat de deur uitgaan. Iedere klant die daarom afhaakt kost direct geld (niet alleen verlies van omzet maar ook het moeten vervangen van die omzet). Teams die stilstaan omdat het systeem ‘nog bezig is’.
En dan hebben we het nog niet eens over de kosten. Want inefficiënte software vraagt meer van je infrastructuur. Meer CPU, meer geheugen, meer schijfruimte, grotere licenties … Gevolg: een hogere cloudrekening. Elke onnodige loop, foutieve query of suboptimale structuur wordt duur betaald.
Langzame systemen lijken op papier misschien ‘goed genoeg’. In werkelijkheid veroorzaken ze een stille kettingreactie:
- Te trage beschikbaarheid van informatie
- Te langzame doorlooptijden van processen
- Te hoge operationele kosten
Veelal zonder dat iemand op de rem trapt.
Daarom moet je performance niet alleen meten in milliseconden, maar ook in klantimpact, vertragingen en kosten. Ook – en juist – bij software die in de achtergrond draait.
Want ook daar geldt: tijd is geld en traag is niet acceptabel.
Meten is weten – maar begrijpen is goud waard
Hoe weet je of je software snel genoeg is? Het begint – zoals altijd – met meten. Want zonder meetgegevens tast je in het duister. Je ziet dat het systeem ‘sloom voelt’, maar je kunt het niet onderbouwen, tastbaar maken. Laat staan oplossen.
Maar meten alleen is niet genoeg.
Veel tools kunnen laten zien dat iets traag is. Een piek in responstijd, een vertraagde databasequery, een volle CPU. Maar dan? Dan heb je data. Maar nog geen inzicht. Want het waarom van de geconstateerde data blijft vaak onduidelijk. En zonder die waarom is er geen oplossing mogelijk.
Om performance echt te begrijpen heb je specialistische kennis nodig. Van hoe software intern werkt. Hoe componenten samenwerken. Hoe datastromen lopen. Waar bottlenecks ontstaan. En welke optimalisaties wél iets opleveren en welke vooral geld kosten zonder resultaat.
Dat soort kennis heb je als organisatie niet dagelijks nodig. Tegelijk kan je ook niet zonder performance-expertise.
Daarom is een volledig gemanagede optimalisatiedienst vaak veel effectiever dan zelf een tool aanschaffen. Je krijgt dan niet alleen metingen, maar ook interpretatie. Geen dashboard dat je zelf moet analyseren, maar concrete adviezen van experts. En – belangrijker nog – verbeteracties die wérken en direct geld opleveren.
Niet langer symptoombestrijding maar performance die structureel op orde wordt gebracht, zonder je eigen mensen te overvragen of dure tooling te laten verstoffen.
Kortom: meten is weten. Maar als je écht wil verbeteren, heb je iemand nodig die begrijpt wat je meet – en wat je met die metingen moet doen.
Fixen is het begin – behouden is de echte winst
Als je eenmaal weet waarom je software traag is, kun je het oplossen. Een te zware query herschrijven. Een overbelaste applicatielaag splitsen. Een cachingprobleem aanpakken. Vaak zijn het geen megaklussen, maar slimme ingrepen die direct merkbaar verschil maken.
Maar daar mag het niet eindigen.
Wist je dat software slijt? Niet letterlijk natuurlijk maar toch … het slijt door alles eromheen:
- Nieuwe databaseversies die anders omgaan met queries.
- Operating systems die features of optimalisaties anders prioriteren.
- Hardwarewijzigingen die net andere latency geven.
- Meer gebruikers, meer data, meer integraties – allemaal met impact op performance.
Wat gisteren soepel draaide, kan morgen beginnen te haperen. Zeker als schaaltoename of veranderende workloads niet op tijd wordt gesignaleerd.
Daarom is optimaliseren geen eenmalige actie. Het is een proces. Beter gezegd, een continu proces.
Mijn advies: leg je software elk kwartaal of halfjaar weer even onder het spreekwoordelijke vergrootglas. Wacht alsjeblieft niet tot gebruikers klagen of klanten afhaken. Door vroegtijdig knelpunten te signaleren, hou je systemen gezond, voorkom je escalatie én bespaar je geld.
Met een goede monitoring- en analysetool kun je dit deels automatiseren. Maar de echte waarde zit in de interpretatie. Dat ‘waarom’ boven water halen én er iets mee doen.
Zo voorkom je dat je van fix naar fix hopt en bouw je aan een stabiel fundament. Eentje dat schaalbaar blijft. Wendbaar blijft. En toekomstbestendig presteert.
Want goede performance is geen project. Het is een gewoonte en onderdeel van een gezonde organisatie.
Wil weten hoeveel snelheid je laat liggen.
Je processen draaien. Je klanten worden geholpen. Je mensen werken hard. Maar… werkt je software jou tegen zonder dat je het merkt?
In veel organisaties is trage performance een sluipmoordenaar. Geen crash. Geen rood alarm. Gewoon: wachttijden die oplopen. Processen die vertragen. Klanten die iets minder tevreden zijn. Medewerkers die onnodig veel klikken. En een IT-rekening die maar blijft groeien.
Goed nieuws! Je kunt er vandaag nog iets aan doen.
Maak een afspraak met mij. In een kort gesprek brengen we samen in kaart waar de vertraging zit, wat het je kost en wat er nodig is om je systemen weer soepel te laten draaien – en dat ook zo te houden. Let op, hieraan zijn geen kosten verbonden.
Geen verkoopbabbel. Geen dikke rapporten. Gewoon: helder inzicht en concreet advies.
👉 Wacht niet tot je performanceproblemen zichtbaar worden. Begin vandaag met optimaliseren.